بررسی ویژگی های عناصر بصری در تزیینات وابسته به معماری خانه ملک التجار یزد

سخن گفتن درباره هنر و اینکه هنر چیست و هنرمند کدام است ،مقوله ای است بسیار گسترده که ریشه در تاریخ زندگی بشر دارد.با توجه به باورها و فرهنگ های اقوام و ملل گوناگون،تعابیر و تعاریف مختلفی از هنر به عمل آمده است که بحث درباره همه آنها از حوصله و مجال این مختصر خارج است.اما از آنجا که نگارنده به عنوان یک دانش آموخته و هنرجوی رشته نقاشی،مبادرت به انجام پژوهشی نموده است که علاوه بر هنر نقاشی،متضمن هنرهای دیگری هم هست،لهذا تلاش برای بدست آوردن یک مفهوم و نهایتا یک تعریف که قابل اطلاق به همه هنرها باشد،ضروری به نظر می رسد. هنر مجموعه ای است از آثار و فرآیندهای ساخته انسان که در جهت اثرگذاری بر عواطف،احساسات و هوش انسانی و یا به منظور انتقال یک معنی و یا مفهوم خلق می شوند. با روشن شدن نسبی مفهوم و تعریف هنر باید ببینیم که موضوع پژوهش ما در این میان از چه جایگاه و موقعیتی برخوردار است.میراث های فرهنگی و ابنیه تاریخی در غالب جوامع و از جمله کشور ما مهمترین کانون هایی هستند که در بردارنده و نگهدارنده زیباترین و ارزشمندترین آثار و آفرینش های هنری آن جوامع به شمار می روند. کاخ ها ، معابد، زیارتگاه ها ، خانه ها ، باغ ها و بسیاری از اماکن دیگر تاریخی، مجموعه هایی بسیار غنی را به وجود آورده اند که از برکت آن ها می توان به گنجینه ای از هنر های گوناگون دست یافت . از میان این مجموعه ها خانه های تاریخی در بسیاری از نقاط کشور ما و از جمله استان یزد از شاخص ها و ویژگی های ممتازی برخوردارند . در این میان خانه تاریخی ملک التجار به لحاظ تنوع ارزش های بصری در آرایه ها و تزئینات از ویژگی ها و امتیازات خاصی برخوردار است و به همین دلیل نگارنده آن را به عنوان موضوع پژوهش خود برگزیده است. تزئینات داخلی این خانه یکی از شاهکارهای معماری دوران قاجاریه در یزد به شمار می رود. لذا سعی بر آن است تا از یک سو به معرفی تزئینات گچ بری، آیینه کاری ، پنجره های ارسی و نقاشی دیوارهای این بنا پرداخته شود و از سوی دیگر ویژگی عناصر بصری در هریک از این تزئینات نشان داده شود. با توجه به اینکه مطالعه و پژوهش پیش رو جنبه زیبایی شناختی دارد، نگارنده کمتر به مسائل تاریخی خانه پرداخته و در حد اختصار از آن گذشته است و بیشتر بر آن است تا در حوزه هنرهای تجسمی به معرفی عناصر بصری در تزئینات مربوط به این خانه بپردازد.